مقایسه اثر سه گیاه دارویی دارچین، شنبلیله و گشنیز با دارونما بر هموگلوبین A1C و
چربی های خون در بیماران دیابتی نوع دو
مجری:
دکتر محسن زحمتکش (شرکت علمی تحقیقاتی فراطب- جهاد دانشگاهی یزد)
همکاران طرح:
- دکتر شاهین رسولی
- دکتر ابراهیم قادری
- دکتر نسیم شهربندی
- دکتر مریم رشیدی
- ماندانا فرخی نیا
- بیماران کلینیک دیابت طبرستان
- همکاران کلینیک دیابت طبرستان
و همچنین با تشکر ویژه از جناب آقای دکتر شمس علی رضازاده رییس مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی و جناب آقای دکتر حسن علی نقدی بادی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی به جهت حمایت از این پژوهش و کلیه همکاران دیگری که در مراحل مختلف این پژوهش ما را یاری داده اند.
تاریخ اتمام طرح: 1389
چکیده
مقدمه: در بررسی های انجام شده برخی از گیاهان دارای اثرات کاهنده بر قند بوده اند. دارچین ، شنبلیله و گشنیز از جمله گیاهانی هستند که احتمالا دارای اثرات کاهنده قندخون هستند. ولی در مطالعات انجام شده نتایج متفاوتی مشاهده شده است و تأثیر این گیاهان هنوز مورد بحث است. این مطالعه با هدف مقایسه اثر سه گیاه دارویی دارچین، شنبلیله و گشنیز با دارونما بر هموگلوبین A1C و چربی های خون در بیماران دیابتی نوع دو طراحی و اجرا شد.
مواد و روشها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی دوسو کور و در 150 بیمار دیابتی غیر وابسته به انسولین اجرا شد. معیارهای ورود شامل بیماران دیابتی نوع 2 دارای قند ناشتای 140 تا 350میلیگرم در دسی لیتر(کنترل خوبی بر بیماری خود نداشتند) تحت درمان با رژیم غذایی و یا داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون بود. برای بیماران ، کپسولهای همشکل و همرنگ 500 میلیگرمی شامل دارچین، شنبلیله، گشنیز، ترکیب هر سه گیاه و دارونما هر 12 ساعت 2 عدد تجویز شد. بعد از 6 هفته متغیرهای HbA1C، قندخون ناشتا، کلسترول ، تری گلیسرید، LDL و HDL مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها توسط نرم افزارها SPSS11.5 و آزمونهای کای دو ، فیشر و Mann- Whitney U استفاده شد. در نهایت با استفاده از رگرسیون چند گانه، ارتباط بین HbA1C و نوع مداخله با کنترل عوامل مخدوش کننده احتمالی بررسی شد.
نتایج: بین گروههای مداخله با دارونما از نظر سن، جنسیت، مدت ابتلا به دیابت، مصرف سیگار، وضعیت تاهل و ابتلا به فشار خون ، نوروپاتی و هیپرلیپیدمی تفاوت معنی دار آماری مشاهده نشد. میانگین سن بیماران 6/53 سال (7/8 ±) و طول مدت ابتلا به دیابت 8 سال بود. میانگین قندخون و هموگلوبین A1C در کل افراد به ترتیب برابر 3/191 (9/51 ± ) میلیگرم در دسی لیتر و 2/9% ( 4/1 ± ) محاسبه گردید. تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه در کاهش شاخصهای قند خون، هموگلوبین A1C و چربیهای خون مشاهده نشد.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه داروهای گیاهی دارچین ، شنبلیله، گشنیز و ترکیب سه گیاه با دوز 1 گرم در روز نمیتواند اثر مناسبی روی کاهش قندخون، هموگلوبین A1C و چربیهای خون در بیماران دیابتی نوع دو داشته باشد که این موضوع میتواند ناشی از کم بودن مقدار تجویز شده، زمان مداخله کوتاه وتفاوتهای مشخصات بیماری افراد و عادات تغذیه ای آنها باشد.